Nguồn: http://hoangkimviet.blogspot.fr/2014/05/xe-honda-au-tien-tai-viet-nam.html
Những
chiếc xe máy Honda xuất hiện đầu tiên tại miền nam Việt Nam vào đầu
thập niên 1960 do những thiện nguyện viên Mỹ đến làm công tác dân sự vụ
nhằm giúp đở phát triển kỹ thuật và kinh tế tại miền nam sau khi đất
nước bị chia đôi bởi Hiệp Định Genève 1954 ký kết giửa Việt Nam DCCH và
Pháp.
Trong
bối cảnh thị trường xe 2 bánh gắn động cơ vào thập niên 1950, đa số các
loại xe sử dụng tại miền nam Việt Nam được nhập từ Âu Châu: Vespa,
Lambretta, Puch, Mobylette-Motobécane, VéloSolex, các loại xe gắn động
cơ Sachs như Goebels, Phénix... Một phần do độ tin cậy vào hàng hoá của
Âu Châu sản xuất, một phần nghi ngờ vào độ bền những sản phẩm Nhật Bản
sản xuất sau Thế Chiến thứ hai 1939-1945.
Thật
ra hàng hoá Nhật Bản sản xuất sau 1945 đáp ứng lại nhu cầu tiêu dùng,
tuy không bền chắc bằng những sản phẩm của Âu Châu nhưng được sản xuất
hàng loạt với giá rẻ. Qua thập niên 1950, công nghệ hàng tiêu dùng Nhật
Bản đã đạt được tiêu chuẩn quốc tế nhưng với những ấn tượng xấu còn lại
của người tiêu thụ trong nước nên những mặt hàng Âu Châu vẫn còn chiếm
lãnh thị trường Việt Nam. Trong khi các nước Đông Nam Á như Thái Lan,
Malaysia, Cam Bốt đã tiêu thụ hàng hoá Nhật như máy thu thanh radio, máy
ảnh, máy ghi âm, máy kéo... và xe máy Nhật.
Sơ lược về những xe máy Honda 50cc đầu tiên
Ý
tưởng sản xuất một xe máy 50cc mới (3.1 cu in) đã được hình thành vào
năm 1956, khi Soichiro Honda và Takeo Fujisawa của Honda Motor viếng
thăm Đức Quốc (Công Hoà Liên Bang Đức hay Tây Đức lúc ấy) và họ đã chứng
kiến sự phổ biến của xe gắn máy và xe máy hạng nhẹ. Soichiro Honda
chủ yếu là nắm vững kỹ thuật và cũng là lãnh đạo sản xuất của công ty,
luôn luôn có con mắt hướng tới chiến thắng trên đường đua, trong khi đối
tác thân cận của ông ta là Fujisawa, một người chuyên về tài chính và
kinh doanh, cùng nhau hợp tác bán hàng và cùng xây dựng chiến lược nhằm
thống trị thị trường và hoàn toàn tiêu diệt đối thủ cạnh tranh với Honda
Motor. Fujisawa đã suy nghĩ về một chiến lược mở rộng dài lâu và không
giống như các công ty sản xuất xe máy khác của Nhật Bản chỉ đơn giản là
đẩy mạnh sản xuất để thu lợi nhuận trong sự bùng nổ kinh tế tại Nhật Bản
thời hậu chiến. Một xe gắn máy nhỏ có hiệu suất cao là trọng tâm kế
hoạch của Fujisawa. Người tiêu dùng trong thời hậu chiến ở Châu Âu
thường khi di chuyểnthì trước tiên, họ đi từ một chiếc xe đạp với một
động cơ kẹp theo trên khung xe, sau đó họ mua một chiếc xe scooter, rồi
tiếp sau đó là một chiếc xe hơi tí hon, và liền sau đó một chiếc xe ô-tô
nhỏ và cứ như thế đi lên; Fujisawa thấy chiếc xe máy không phù hợp với
kích thước một người trung bình, và ông đã nắm bắt cơ hội để thay đổi
điều đó. Lúc ấy Soichiro Honda mệt mỏi cứ nghe Fujisawa lải nhải nói về ý
tưởng chiếc xe máy mới của mình. Ông Honda đến châu Âu để giành chiến
thắng cuộc đua xe ở Isle of Man TT và muốn suy nghĩ về những thứ khác.
(Về ông Takeo Fujisawa, mời xem bài Honda N360 trên blog).
Chiếc
xe máy Kreidler K50 đời 1954 của Đức Quốc là nguồn cảm hứng của Takeo
Fujisawa, người đã thúc đẩy Soichiro Honda nhắm vào thị trường xe máy
nhỏ dựa trên kiểu xe nầy - rẻ tiền và dể bán - Honda đã chinh phục thế
giới
Fujisawa
và Honda đã đến thăm những phòng trưng bày xe Kreidler và Lambretta,
Fujisawa cũng như những người khác, đã chủ tâm nghiên cứu các loại xe
gắn máy. Fujisawa cho biết thiết kế các kiểu xe nầy "không có tương lai"
và sẽ không bán chạy. Khái niệm của ông là một xe 2 bánh cho tất cả mọi
người, một kiểu xe sẽ thu hút cả những quốc gia đã phát triển và đang
phát triển, ở đô thị và nông thôn. Cổ xe máy mới cần có công nghệ đơn
giản để tồn tại ở những nơi mà không cần đến phải cập nhật hoá kỹ thuật
và dựa vào các công cụ tiên tiến hoặc các phụ tùng thay thế. Lời than
phiền của của người tiêu dùng phổ biến là tiếng ồn của động cơ, độ tin
cậy kém, đặc biệt là trong các linh kiện điện và khó khăn chung chung
của việc sử dụng sẽ phải được giải quyết. Bởi vì Honda là một công ty
lớn đang phát triển lớn hơn, nó cần một sản phẩm hấp dẫn đại chúng có
thể được sản xuất trên quy mô rộng lớn. Thiết kế chiếc xe phải được sắp
xếp ra trước khi bắt đầu sản xuất, bởi vì nó sẽ thật tốn kém để sửa sai
các vấn đề trong một số lượng lớn khi đã đưa vào quy trình sản xuất.
Loại xe scooter gần như phù hợp với dự án, nhưng quá phức tạp để duy trì
đối với các nước đang phát triển, và kích cở các bánh xe scooter nhỏ bé
phô ra sự yếu kém trên những con đường xấu vì bảo quản sơ sài hoặc gần
như không tồn tại. Một trong những yêu cầu mà Fujisawa đã quan niệm rằng
chiếc xe có thể được lái bằng một tay trong khi tay kia mang theo một
khay mì soba, Fujisawa nói với Honda: "Nếu ông có thể thiết kế một chiếc
xe máy nhỏ, cở 50 cc với một tấm bửng che dấu động cơ, những ống dẩn và
các dây bên trong, tôi có thể bán nó. Tôi không biết có bao nhiêu cửa
hàng mì soba ở Nhật Bản, nhưng tôi đặt cược với ông rằng mỗi cửa hàng sẽ
muốn có một xe như thế để làm việc giao hàng."
Những xe Honda đầu tiên xuất hiện trên thị trường Hoa Kỳ: trong hình là Honda Super Cub C100 và Sport C110
Một
khi đã quan tâm đến, Soichiro Honda bắt đầu phát triển kiểu xe Super
Cub khi trở về Nhật Bản. Năm sau Honda cho ra một mô hình thử nghiệm để
Fujisawa xem mà phù hợp với những gì ông ta đã có trong tâm trí,
Fujisawa tuyên bố sẽ bán được 30.000 chiếc xe hàng tháng trên doanh thu
hàng năm, 30.000 xe là một nửa số xe 2 bánh của toàn bộ thị trường bán
ra hàng tháng tại Nhật Bản. Mục tiêu của ông ta là xuất khẩu trên một
quy mô chưa bao giờ có thể hình dung được trong những rối loạn kinh tế
thời hậu chiến ở Nhật Bản, khi những nỗ lực thương mại ngăn chặn hầu hết
các công ty được xử lý thông qua công ty thương mại nước ngoài. Honda
sẽ phải thành lập công ty con ở nước ngoài của họ để cung cấp các dịch
vụ cần thiết cùng những phụ tùng thay thế được phân phối trong một nước
lớn như ở Hoa Kỳ. Đó là việc công ty American Honda Motor Company được
thành lập vào năm 1959. Năm 1961 một mạng lưới bán hàng được thành lập ở
Đức, sau đó tại Vương Quốc Bỉ và Vương quốc Anh vào năm 1962, và sau đó
ở Pháp vào năm 1964.
Honda
Juno, một xe tay ga đầu tiên của Honda Motor Co.Ltd. ra đời năm 1954
với động cơ 4 thì 189cc (kiểu K) và 220cc (kiểu KA và KB) nhằm cạnh
tranh với các xe Fuji Rabbit và Mitsubishi Silver Pigeon
Honda
Juno là xe scooter đầu tiên sử dụng nhựa polyester, sợi thủy tinh hoặc
nhựa gia cố (FRP) trên thân xe, và mặc dù việc sản xuất xe Juno đã dừng
lại vào năm 1954 do kết quả của vấn đề tài chính và lao động Honda Motor
vào thời điểm đó, Fujisawa tiếp tục khuyến khích nghiên cứu kỹ thuật
đúc nhựa polyester, và những nỗ lực đó là thành quả cho xe Super Cub.
Tấm bửng chắn xe gắn máy mới sẽ làm bằng polyethylene, là chất nhựa được
sử dụng rộng rãi nhất, giảm trọng lượng hơn nhựa gia cố FRP, nhưng nhà
cung cấp phụ tùng của Honda trước đây đã không bao giờ làm việc đúc nhựa
lớn như vậy, vì thế việc đúc nhựa phải do Honda tự làm lấy. Xe Super
Cub là chiếc xe máy đầu tiên sử dụng một tấm bửng đúc bằng nhựa. Sử gia
về xe máy Clement Salvadori đã viết rằng tấm cản chân khiên nhựa phía
trước đã "có lẽ đó là đóng góp lớn nhất của xe Cub; tấm bửng nhựa đã làm
công việc tương tự như kim loại với chi phí kể ra thấp hơn". Các kỹ
thuật phát triển trong chương trình đua xe tại Isle of Man TT thật
quan trọng để trọng lượng xe gắn máy mới nhẹ, thực hiện cổ máy 3,4 kW
(4,5 hp) 50cc bốn thì Honda tại nơi mà các động cơ đầu tiên của công ty
được chế tạo một thập kỷ trước đó, một "bản sao khá chính xác" của động
cơ Tohatsu 50cc hai thì, loại động cơ thặng dư sau thời chiến mà Honda
đã bán ra như xe đạp gắn động cơ phụ trợ, loại động cơ chỉ có sức mạnh
0,37-0,75 kW (0,5-1 hp). Cổ máy bốn thì đầu tiên của Honda vào năm 1951
cho kiểu xe Type E, có nhiều mã lực hơn một chút so với xe Super Cub,
với 3.7 kW (5 mã lực), với gần gấp ba lần dung tích máy với 146 cc ( 8.9
cu in).
Một vài kiểu xe Honda nhỏ trong đầu thập niên 1960 với động cơ 4 thì OHV
Để
sản xuất chiếc xe máy mới, Honda đã xây dựng một nhà máy mới với 10 tỉ
đồng ¥ ở Suzuka, Mie Prefecture, năng suất chế tạo của nhà máy đến
30.000 chiếc xe, và với hai ca, đạt đến 50.000 xe Super Cubs mỗi tháng.
Nhà máy sản xuất được phỏng theo mô hình dây chuyền sản xuất xe
Volkswagen Beetle tại Wolfsburg, Đức Quốc. Trong thời điểm nầy, các kiểu
xe hàng đầu của Honda chỉ bán ra được khoảng từ 2.000 đến 3.000 xe mỗi
tháng, và những quan sát viên nghĩ rằng chi phí của nhà máy mới quá lớn
và quá mạo hiểm. Edward Turner của công ty xe máy BSA Anh Quốc đã thăm
viếng Nhật Bản để xem ngành công nghiệp xe máy trong tháng 9 năm 1960
cho biết việc đầu tư mới với kích thước của nhà máy Suzuka "cực kỳ nguy
hiểm" bởi vì thị trường xe máy ở Hoa Kỳ đã đến mức quá tràn đầy. Khi
hoàn thành vào năm 1960, nhà máy Suzuka là nhà máy sản xuất xe máy lớn
nhất trên thế giới và là một mô hình cho các cơ sở sản xuất hàng loạt
của Honda trong tương lai. Nền kinh tế quy mô đã đạt được tại nhà máy
Suzuka cắt giảm 18% so với chi phí sản xuất cho mỗi chiếc Super Cub khi
nhà máy Suzuka được chạy hết công suất, nhưng trong một thời gian ngắn
vấn đề tồn kho dư thừa buộc Honda phải đối mặt khi nhà máy vừa mới đi
vào hoạt động trước khi việc bán hàng và mạng lưới phân phối đầy đủ được
sắp xếp ổn định.
Honda
Super Cub C50 động cơ OHC được bán ở Pháp vào giửa thập niên 1960, một
cuộc cách mạng lớn trong công nghệ xe máy: Honda dùng nhựa polyethylene
trong quy trình sản xuất - giảm trọng lượng xe và giá thành hạ
Thị trường xe máy Honda ở Đông Nam Á
Từ
năm 1948, Honda Motor đã có ý định triển khai thị trường xe ra ngoài
nước Nhật - một thị trường quốc tế - Honda đã xuất cảng sang Philippines
những kiểu xe Dream đầu tiên vào tháng mười năm 1952 và tháng mười một
cùng năm, Soichiro Honda đặt chân lần đầu tiên đến Hoa Kỳ. Soichiro vừa
đi nghiên cứu thị trường vừa mua máy công cụ để sản xuất cơ phận đem về
Nhật.
Với
sự cộng tác và điều hành tài chính cùng sự khuếch trương khuyến mãi của
ông Takeo Fujisawa, Soichiro Honda mở công ty American Honda Motor Inc.
vào tháng sáu năm 1959. Một cộng tác viên khác của Soichiro, ông
Kihachiro Kawashima lại cổ võ cho việc mở thị trường sản phẩm Honda ở
Malaysia nhưng Soichiro quyết định thuyên chuyển ông ta đến làm việc ở
Hoa Kỳ.
Honda Sport C110 - động cơ 49cc 4 thì OHV, hộp số gồm 3 số chân, tốc độ 80 Km/giờ
Honda C114, một kiểu biến cải từ xe C110 với ống pô thấp
Honda CT105 kiểu chạy đường đất, với động cơ 54cc 4 thì OHV, bộ ly hợp tự động, hộp số gồm 3 số và có thể leo độ dốc 45%
Honda
Malaysia được thành lập vào năm 1958 khi một doanh nhân chuyên nghề
buôn bán xe cũ, ông Loh Boon Siew đã thấy những chiếc xe Honda Super Cub
bán tại Hoa Kỳ, ông ta liên lạc với Soichiro Honda và được chấp thuận
mở một chi nhánh Honda ở Malaysia, một cơ xưởng lắp ráp xe Honda ở
Penang đuợc thành lập và những chiếc Super Cub đầu tiên gọi là Kapchai Cub (xe Cub nhỏ) hay là Boon Siew Honda.
Honda
Thailand được thành lập vào năm 1964, nhập cảng xe máy và những máy
phát điện Honda sau khi Soichiro Honda thành lập các xưởng lắp ráp xe
máy ở Taiwan và Nam Hàn, Honda Thailand được mang tên Asian Honda, cơ sở
chính của Honda ở Đông Nam Á. Năm 1965, Honda Thailand khai trương cơ
xưởng chế tạo xe máy và các sản phẩm khác của Honda, những chiếc Honda
Super Cub chế tạo tại Thái Lan xuất xưởng vào năm 1967.
Honda
bán xe máy ở Indonesia vào năm 1963, tuy nhiên mãi đến năm 1971 Honda
chính thức mở cơ xưởng sản xuất xe máy Honda nội địa.
Một nhân viên Hoa Kỳ trên chiếc Honda C110 tại ngả tư Bùi Viện - Đề Thám, Sài Gòn (góc phải trong hình)
Riêng
về thị trường Đông Dương - Việt Nam, Cam Bốt và Lào - vẫn còn ảnh hưởng
là thuộc địa cũ của Pháp nên các loại xe máy sử dụng tại miền nam Việt
Nam được nhập cảng từ Châu Âu mãi cho đến khi những chiếc Honda xuất
hiện trên đường phố bởi những thiện nguyện viên Mỹ đến làm việc mang
theo trong đầu thập niên 1960. Sau đó vào năm 1965, chính phủ VNCH nhập
cảng những xe Honda 50cc đầu tiên cho quân nhân và công chức mua trả
góp. Hai nước Cam Bốt và Lào nhập vào thị trường nội địa qua ngả Honda
Thailand và Nhật Bản. Vì thời cuộc chiến tranh và thời bao cấp bị cấm
vận qua đến thời kỳ "đổi mới" 1986 cho đến khi khối Cộng Sản Đông Âu sụp
đổ, Honda chính thức thành lập tại Việt Nam vào năm 1996 và mở nhà máy
sản xuất xe Honda vào năm 1997.
Dòng xe Honda tại Việt Nam 1960-1970
Thoạt
đầu được nhập cảng từ những thiện nguyện viên Mỹ làm việc, những chiếc
Honda nầy là loạt xe mà Honda American Motor Inc. đã nhập vào Hoa Kỳ từ
năm 1958 khi ông Soichiro Honda quyết định chinh phục thị trường xe máy ở
Mỹ Châu. Những xe Honda nầy được gắn cổ máy 4 thì OHV (OverHead Valves =
những van đóng mở buồng đốt được vận hành từ cốt máy và truyền động qua
các thanh đủa thép lên đầu máy) nên nghe được tiếng khua những thanh
đủa xành xạch khi nổ máy.
Cổ
máy 4 thì Honda OHV (OverHead Valves) với 2 thanh đủa truyền động đóng
mở van trên đầu máy, hình bên dưới cho thấy một thanh đủa truyền động
nằm dưới lòng xi-lanh và pít-tông, gần ống pô xả khói
Khác
với dòng xe máy Âu Châu còn mang hình dáng chiếc xe đạp gắn động cơ,
những chiếc xe Honda có thiết kế như xe mô-tô với dung tích máy lớn hơn,
hình dáng hài hoà và dáng vẻ bền chắc hơn. Tuy nhiên người tiêu thụ vẫn
còn hoài nghi về phẩm chất xe máy Nhật trong thời gian đầu khi xe Honda
được chính thức nhập cảng vào miền nam Việt Nam qua chương trình mua xe
trả góp của chính phủ VNCH dành cho công chức và quân nhân phục vụ
trong nước.
Vài hình ảnh xe Honda trên đường phố Sài Gòn xưa
Những
chiếc Honda sử dụng tại Việt Nam do các thiện nguyện viên Mỹ mang đến
là những chiếc xe với bộ máy OHV có tiếng khuya xành xạch của các van mở
đóng buồng đốt khi xe chạy. Những kiểu xe đầu tiên là Honda C-100 và
C-110, 2 kiểu xe nầy với động cơ 50cc 4 thì, không xài xăng pha nhớt như
các kiểu xe máy 2 thì nhập cảng từ Châu Âu. Honda CA-100 hay C-100 có
bộ ly hợp tự động, hộp số gồm 3 số đạp chân và khởi động máy cũng bằng
bàn đạp, còn kiểu Honda C-102 có bộ khởi động máy bằng bình điện 6 volts
và nút bấm khởi động máy trên tay lái, hai kiểu Honda nầy rất hợp với
phụ nữ vì bình xăng thiết kế dưới yên ngồi nên tại Việt Nam gọi là Honda
Dame (Dame = tiếng pháp có nghĩa là phụ nữ). Honda C-110 với bình xăng
phía trước yên xe nên dành cho đàn ông và ống xả khói vắt lên cao bên
phải, bộ ly hợp tay với hộp số gồm 3 số chân. Những kiểu xe Honda gắn
động cơ OHV là thành quả của chiến dịch khuyến mãi "You meet the nicest
people on a Honda" tại Hoa Kỳ trong đầu thập niên 1960. (Xem bài Honda Super Cub tại Việt Nam).
Cổ
máy Honda 4 thì OHC (OverHead Cam) với bộ ván đóng mở buồng đốt cùng
trục cam nằm trên đầu máy, hệ thống được vận hành từ trục cốt máy qua
dây sên nằm bên cạnh lòng xi-lanh
Khi
chính quyền Việt Nam Cộng Hoà cho phép quân nhân và công chức mua xe
gắn máy trả góp, một chiến dịch nối tiếp những chương trình phát triển
kinh tế và cơ giới hoá miền nam Việt Nam sau đợt hửu sản hoá xe Lambro
và Vespa 3 bánh thay thế những xe thồ ngựa kéo và hửu sản hoá xe Taxi:
thay thế những xe Taxi Renault 4CV bằng xe Nhật như Nissan và Datsun -
Những xe Honda đầu tiên đến với người tiêu thụ gồm 2 kiểu là C50 và S50:
kiểu xe C50 với bộ ly hợp tự động, hộp số gồm 3 số còn xe S50 với bộ ly
hợp tay và hộp số gồm 3 số - tất cả 2 kiểu đều có bộ nhún trước kiểu
giò gà.
Giửa thập niên 1960 trên bải đậu xe, những xe Honda đã tràn ngập ở Sài Gòn
Honda Sport S50 với cổ máy OHC mới, 49cc 5,8 mã lực, hộp số 4 số chân, tốc độ 85 Km/giờ*
Honda Sport S65 động cơ 4 thì OHC, 6,2 mã lực, hộp số 4 số chân, tốc độ tối đa 90 Km/giờ*
Tiếp
theo đợt xe Honda là những xe máy Suzuki, Bridgestone và Kawasaki được
nhập cảng, những xe kiểu nam với bộ nhún đằng trước thủy điều + lò xo
như kiểu xe mô-tô được ưa chuộng hơn là kiểu Honda S50. Hảng Honda lập
tức đề nghị kiểu xe mới: Honda SS50 tựa như kiểu xe thể thao S90 với vè
chắn bùn bánh sau bằng nhựa và tay lái thấp.
Những
kiểu xe Honda SS50 đầu tiên tại Việt Nam (SS50E ở Châu Âu), động cơ 4
thì OHC, 6 mã lực, hộp số gồm 5 số chân, tốc độ 85 Km/giờ
Bên
cạnh những xe Honda người Việt sử dụng, những người Mỹ ở Việt Nam được
phép đem xe vào để sử dụng, những quân nhân Mỹ mua xe qua hệ thống mua
bán của quân đội Hoa Kỳ, những người Mỹ công tác dân sự mua xe qua cửa
hàng xuất nhập cảng xe máy ở Sài Gòn. Những xe người Mỹ sử dụng thường
có dung tích máy lớn hơn những loại xe Honda 50 do người Việt sử dụng vì
những xe 50cc không cần bằng lái xe và không cần đăng ký lưu thông mang
bảng số trong những năm 1965-1966, qua năm 1967 với số lượng xe máy
ngày mỗi nhiều, chính quyền bắt buộc phải đăng ký lưu thông và gắn bảng
số đối với những xe có cấu trúc như xe mô-tô (cần đạp thắng và sang số
bằng chân) và những xe gắn máy khác (rập khuôn các luật lệ lưu thông ở
Châu Âu).
Những
xe Honda do nhân viên và quân nhân Hoa Kỳ sử dụng ở Việt Nam được mang
vào theo 3 cách: mua trực tiếp từ Nhật Bản và tự làm lấy giấy phép nhập
cảng - thông qua cửa hàng PX của Quân đội Hoa Kỳ hoặc qua công ty xuất
nhập cảng như hình trên. Dưới đây là vài kiểu xe Honda có mặt ở Việt Nam
Một xe Honda Z50 Monkey
Một xe Honda CT200 động cơ 86,7cc, 4 thì OHC
Một xe Honda Sport S90, động cơ 89,6 cc, 4 thì OHC, hộp số 4 số chân, tốc độ 110 Km/giờ
Xe Honda CL77 Scrambler, động cơ 4 thì 305,4 cc OHC, hộp số 4 số chân, 27,4 mã lực, tốc độ135 Km/giờ
Tiếp
theo kiểu xe Honda SS50 là kiểu xe CL50, một kiểu xe biến cải từ xe
SS50 với ống pô vắt, tay lái cao và vè chắn bùn trước và sau bằng thép
cùng với lốp xe đặc biệt dùng trên những đường đất thô sơ gồ ghề.
Một quảng cáo xe Honda Benly CL50 tại Anh Quốc
Kiểu xe Honda CL50 Scrambler tại Nhật Bản
Honda CL50 Scrambler tại Việt Nam
Honda CD50 với hình dáng thanh nhã hơn kiểu Super Sport SS50 và Scrambler CL50
Sau
đó là kiểu Honda CD50, một kiểu xe có hình dáng thanh lịch hơn kiểu
SS50 nhắm vào những người tiêu thụ cao tuổi hoặc những người không thích
kiểu xe thể thao - trong khi đó, kiểu xe SS50 được cải tiến vào cuối
thập niên 1960, xe Honda SS50M với bình xăng dẹp, sơn màu xám kim loại
không mạ kền, ống pô vắt và 2 vè chắn bùn bằng thép.
Honda SS50M
Honda SS50M tại Sài Gòn
Honda
không ngừng cải tiến, trước những đối thủ đang cạnh tranh trên thị
trường như Suzuki, Kawasaki và Yamaha - những kiểu xe song song với
những xe máy rập khuôn xe mô-tô là những chiếc xe nhỏ nhẹ tựa như những
xe Mobylette của Pháp và rẻ tiền hơn những chiếc Super Cub, nhắm vào
khách hàng ở thành phố nhà cửa chật hẹp và nhu cầu di chuyển thấp, chỉ
trên dưới chừng chục kilômét mỗi ngày. Chiếc Honda P50 được ra mắt, kiểu
xe tựa như chiếc xe đạp có bộ máy gắn liền vào bánh xe sau như kiểu xe
Honda gắn máy đầu tiên đầu thập niên 1950 - xe Cub 50 Type F - nhưng
không lâu sau đó, kiểu xe nầy bị chê vì hình dáng cồng kềnh, nặng nề nên
Honda thay thế bằng kiểu xe PC50 với bộ máy nằm giửa khung xe tạo sự
thăng bằng và dể điều khiển hơn xe P50.
Honda P50
Honda PC50
Honda PC50 và vè chắn
Honda PC trên quảng trường Lam Sơn - Sài Gòn
Ngoài
ra còn có những chiếc xe khác được nhập vào Việt Nam, tuy chỉ là số
nhỏ, lác đác đếm được trên đầu ngón tay như kiểu Honda Z50 "Monkey", DAX
50... và những xe S65, C50 Trail, C70 và C90. Thị trường xe máy ở miền
nam Việt Nam đã bị chinh phục bởi các dòng xe Nhật Bản vào cuối thập
niên 1960.
Kiểu Honda Z50 Monkey đầu tiên 1961
Kiểu Honda Z50 Monkey năm 1967
Honda DAX Z50AK1
Nhờ
vào việc cải tiến không ngừng đáp ứng nhu cầu của khách hàng với những
kiểu xe đa dạng, khác biệt với những xe Suzuki, Kawasaki và Yamaha;
Honda chiếm được đa số khách hàng, không những ở Việt Nam mà còn ở trên
thế giới, đưa Honda Motor Co.Ltd. lên hàng đầu những thương hiệu xe máy.
Ở
Châu Âu, loại xe Monkey nhỏ bé được xếp vào loại xe dùng để giải trí.
Trong hình, một xe Monkey cải tiến chất trong xe ô-tô khi đi xa
Loại xe Monkey được mang theo xe Van...
...hoặc
gắn đằng sau xe Camping Car. Đây là một chiếc xe Jincheng 50cc JC50 Q-5
"DAX Replica" sản xuất tại China, kể từ năm 1999 Honda Motor Co.Ltd. đã
ngưng sản xuất kiểu xe DAX, bỏ rơi bản quyền vào tay các nhà chế tạo xe
máy Trung Quốc, trước sự thành công của các xe DAX nhái, 2013 Honda đã
trở lại thị trường mini-trail với kiểu xe Honda MSX 125
Ở Châu Âu có những hội dành cho người đam mê xe máy, trên đây là một cuộc họp mặt của các tay lái xe Honda Mini-Trail
Tuy
nhiên qua đầu thập niên 1970, thị trường xe máy tại miền nam Việt Nam
đã đến mức bảo hoà, nhu cầu mua xe mới giảm xuống mức thấp nhất đồng
thời với cuộc chiến tranh không ngớt leo thang cùng với nguồn ngoại tệ
giảm dần, dòng xe mới Honda đầu tiên tại Việt Nam ngừng lại ở kiểu xe
CD50. Tuy nhiên có điều làm thay đổi thói quen của người Việt từ những
chiếc xe máy 2 thì cổ điển Châu Âu, họ bắt đầu cảm nhận được ưu điểm của
những bộ máy Honda 4 thì, ít hao xăng và bền bỉ.
Những xe Honda khác trong thập niên 1960-1970
Honda
sau khi thành công rực rở trên thị trường Hoa Kỳ với kiểu xe Super Cub
C100 vào năm 1958, Soichiro Honda tiếp tục khai trương những chi nhánh
và thiết lập những công ty con trên thế giới, thị trường kế tiếp là Châu
Âu trong đầu thập niên 1960 với chi nhánh Honda đầu tiên ở Vương Quốc
Bỉ (sau đó là cơ xưởng lắp ráp và chế tạo xe Honda đầu tiên ở Châu Âu),
lần lượt kế tiếp là Hoà Lan, Pháp, Anh, Đức... Trong khi đó, tại Nhật
Bản và một vài quốc gia Đông Nam Á vào năm 1962, người ta thấy một kiểu
xe Honda Port Cub C240 với động cơ 50cc OHV xuất hiện, đó là kiểu Honda
giảm bớt chi tiết và nhẹ nhàng hơn xe Super Cub, động cơ được cải tiến
với hộp số gồm 2 số và cân nặng 54 kilô, giá bán ra tất nhiên rẻ hơn xe
Super Cub.
Honda
Port Cub C240, một kiểu xe Super Cub C100 giảm bớt các chi tiết và cơ
phận - động cơ 49cc 4 thì OHV, hộp số gồm 2 số chân, trọng lượng 54 Kg
(Super Cub C100: 75 Kg)
Honda
C310, chiếc xe Honda 49cc đầu tiên sản xuất ở Châu Âu nhắm vào kiểu xe
máy thực dụng rẻ tiền ở đây. Không thành công nhiều khi đối diện với
những xe gắn máy 2 thì tại Châu Âu về tốc độ, thêm vào đó, xe C310 hay
bị vấn đề ngẹt xăng trong bộ chế hoà khí khi trời lạnh qua suốt mùa
đông. Khiếm khuyết nầy được nhanh chóng sửa chửa với kiểu xe C311 mới và
C320 kế đó. Từ việc nầy, Honda rút tỉa kinh nghiệm để phát triển những
văn phòng nghiên cứu và thực nghiệm tại mỗi địa phương. Trung tâm nghiên
cứu và phát triển đầu tiên đặt tại Vương Quốc Bỉ, kế tiếp tại Ý và Đức
Quốc, sau đó phát triển khắp nơi trên thế giới.
Nhà
máy lắp ráp và chế tạo xe Honda đầu tiên ở Châu Âu được đặt tại Vương
Quốc Bỉ và kiểu xe đầu tiên là chiếc Honda C310, một kiểu xe gần giống
như những xe gắn máy ở Châu Âu. Cũng như ở Hoa Kỳ và Châu Mỹ, những dòng
xe Honda nhỏ vẫn còn sử dụng cổ máy OHV trong khi những chiếc Honda
chính thức du nhập vào Việt Nam đã được thiết kế với động cơ OHC tân
tiến hơn.
Honda
C320 với động cơ 4 thì 49cc OHV thiết kế với bàn đạp như xe đạp với hộp
số tay gồm 3 số vận hành trên ghi-đông như các kiểu xe máy Châu Âu để
sử dụng mà không cần phải có bằng lái xe, xe Super Sport nầy khác với
kiểu Honda SS50 tại Việt Nam vì nó vay mượn hầu hết hình dạng của xe
Honda Sport S90
Đến thập niên 1970, Honda Âu Châu thay đổi hình dáng mẩu mã xe 50cc với bộ đánh lửa CDI, trong hình là xe Honda CB50J
Qua
thập niên 1970, dòng xe Honda nhỏ 50cc được cải tiến từ bộ phận đánh
lửa bằng vis platine cổ điển qua hệ thống CDI, một bộ phận đánh lửa điều
khiển bởi thyristor điện tử tránh sự hao mòn như vis platine. Trong khi
dòng xe Honda tại Việt Nam dừng lại thì những dòng xe 50cc mới được cải
tiến, những kiểu xe SS50K, SS50Z, CD50 Benly... Xe Super Cub cũng được
nâng cấp với kiểu xe C70 và những xe Honda PS50, CF50 Chaly, CT50... có
mặt trên thế giới.
Tiếp
theo sự thành công vẻ vang về chiến dịch khuyến mãi ở Hoa Kỳ, "You Meet
the Nicest People on a Honda " được quảng cáo tại Nhật Bản
Một tài liệu quảng cáo xe Honda tại Nhật Bản năm 1972
Một xe Honda CD50 Benly tại Nhật Bản đầu thập niên 1970
Phiên bản kế tiếp của kiểu Honda CD50 Nhật Bản
Một kiểu Honda Express NC50
Sau
chiến tranh Việt Nam 1954-1975, thị trường xe máy không có gì đổi mới
vì lẽ bị cấm vận kinh tế cùng nguồn ngoại tệ hiếm hoi, ngoại trừ vài
kiểu xe Nhật được đưa vào qua ngả tầu biển. Mãi cho đến năm 1986 khi
Việt Nam quay sang chính sách đổi mới, thị trường kinh tế được tháo gở
khỏi gông cùm của thời bao cấp, những chiếc xe Honda mới trở lại lăn
bánh trên những con đường tại Việt Nam.
Một hình trong một tạp chí ở Hoà Lan đầu thập niên 1970
Một
kiểu Honda CD50 với cổ máy OHV bị hạn chế tốc độ tối đa 45 Km/giờ bàn
đạp được thiết kế như xe đạp trong cuối thập niên 1960, hộp số tay gồm 3
số không cần bằng lái xe theo luật lệ lưu thông ở Châu Âu nhằm vào
khách tiêu thụ thuộc lớp thiếu niên từ 14 tuổi
Một Honda PS50 phiên bản Châu Âu
Honda S90
Honda SS50Z K1
Honda ST90 Trail
Tính
đến nay, riêng kiểu xe máy từ 50cc đến 125cc, với những cải tiến không
ngừng, những bộ nhún giò gà của Super Cub được thay thế bằng phuộc nhún
thủy điều như xe mô-tô, động cơ không còn dùng bộ chế hoà khí mà được
thiết kế hệ thống phun xăng bằng kim PGM-FI, Honda đã sản xuất trên dưới
200 kiểu xe từ xưa đến nay nên không thể tóm gọn trong một bài, mời các
bạn xem hình.
Honda Little Cub ra mắt vào năm 1997 với bánh nhỏ 14 inches
Kiểu xe mới nhất trong dòng xe Honda Cub: Honda Cross Cub CC110
Hình ảnh những xe Honda đầu tiên tại Việt Nam
Đua xe Honda tại Sài Gòn xưa
Honda SS50
Honda CL50
Những
loại xe máy mà đa số là Honda trên đường phố Sài Gòn, Honda quá nổi
tiếng nên nhiều người đã gọi xe gắn máy chung chung là xe Honda!
Xe Honda trong chiến tranh
Chạy lánh bom đạn trong chiến tranh bằng xe Honda
Bộ đội QĐND trên chiến trường Tây Nam Kampuchea vào cuối thập niên 1970 với xe Honda CL90
*Chỉnh sửa vào tháng 9/2014
Nguồn:
Honda Motor Co. Ltd. - Wikipedia - Sài Gòn Xưa (Lee Bùi - Facebook) -
Jean-Claude Toudy (Saigon/Vietnam Website) - Nick Ut Facebook -
Motorcycles Unlimited UK - Classic Honda Gallery (cmnsl.com) - Japanese
Nostalgic Car - Pierrot Kieu Nguyen - 新車バイクはＢＢＢ - Goo Bike Exchange Japan - Honda 60-70s.net -Mini4temps.fr - Hellmart.exblog.jp - Mr.Bike.Sakura.ne.jp
